Jak co roku w lutym, na zajęciach informatyki, skupiamy się na problematyce bezpiecznej pracy w sieci. To nie przypadek – co roku, w pierwszych dniach lutego obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu. Jest to inicjatywa Komisji Europejskiej, mająca na celu zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych. W Polsce obchodzimy go już po raz osiemnasty. Dzień Bezpiecznego Internetu to przede wszystkim przestrzeń do edukacji i rozmowy o bezpieczeństwie w sieci. Obchody Dnia Bezpiecznego Internetu trwają znacznie dłużej niż jeden dzień. W sieci znajdziecie darmowy cykl webinarów dla rodziców i nauczycieli, a także lekcji online i spektakli dla dzieci (szczegóły znajdziecie na tej stronie – https://www.saferinternet.pl/dbi/lekcjeonline.html). W całej Polsce organizowane są wydarzenia poświęcone bezpieczeństwu młodzieży w sieci. W naszej szkole również podejmujemy wiele inicjatyw ukierunkowanych na przybliżenie uczniom tej problematyki. To bardzo ważne, bo dostęp do internetu jest powszechny a praca w sieci to już nasza codzienność i co bardzo istotne – surfujemy po sieci już od najmłodszych lat.
W tym roku wprowadzenie w problematykę DBI rozpoczęliśmy wyzwaniem dla uczniów polegającm na przygotowaniu rebusu związanego z bezpieczeństwem w sieci. Instrukcje i polecenia były zakodowane w kodzie QR. Powstało kilka ciekawych bardzo ciekawych propozycji. Spróbujecie je rozwiązać?
A potem ruszyliśmy z warsztatami i zajęciami – rozpoczęli najmłodsi. Uczniowie z „zerówki” i klas drugich uczestniczyli w warsztatach na temat bezpiecznego zachowania w Internecie. Zajęcia poprowadziła pani dr n. tech. Dorota Dżega-Pietruszkiewicz – nasz rodzic. Podczas warsztatów uczniowie utrwalili pojęcia wirusa komputerowego, chmury internetowej, okna w przeglądarce. Dowiedzieli się jak skutecznie chronić siebie i innych w sieci, wszyscy opracowali zasady bezpiecznego korzystania z Internetu. Był czas na zadawanie pytań oraz wykonanie rysunków wirusów i złodziei internetowych. Na zakończenie zajęć wszyscy uczestnicy otrzymali odznaki „Strażnika / Strażniczki Internetu”.
Z pierwszoklasistami odwiedziliśmy również bacówkę – serial „Owce w sieci” od lat jest hitem wśród najmłodszych.
Potem z drugoklasistami ruszyliśmy na kolejne warsztaty do Internetowej Szkoły Słonia Spacjusza, który przybliżył uczniom zagadnienia dotyczące m.in. ochrony prywatności i zachowania ostrożności w kontaktach online, a także netykiety i higieny cyfrowej. Trzecioklasistów o tym jak mądrze korzystać z internetu uczyli Profesor i N@tka. Na swoich warsztatach między innymi przestrzegali uczniów przed nadużywaniem internetu i urządzeń cyfrowych, cyberzagrożeniami, dostępem do szkodliwych treści. Zapoznali również netykietą i zasadami bezpiecznej pracy w sieci. Czwartoklasiści już po raz kolejny wyruszyli w Misję Bezpieczny Internet. W walce ze złymi Sieciuchami wspierała ich niesamowita ekipa Sieciaków – Ajpi, Kompel, Netka, Spociak i NaeRobi.
Klasy piąte przekonały się do czego może doprowadzić cyberprzemoc. W filmie „Gdzie jest Mimi?” spotkali się ze sprawcą i ofiarą i świadkami nękania w sieci, mieli okazję z bliska poznać i ocenić ich zachowania. Jak wesprzeć dzieci w codziennych sytuacjach związanych z aktywnością w internecie przybliżał szóstoklasistów kurs „Plik i Folder – Odkrywcy w Internetu”, klasy siódme i ósme zajmowały się problematyką hejtu.
Było też trochę o sztucznej inteligencji – chatGPT to ostatnio bardzo gorący temat. Dla niewtajemniczonych krótkie wyjaśnienie – Chat GPT to rodzaj sztucznej inteligencji stworzony przez firmę OpenAI, która została wytrenowana na ogromnych zbiorach danych tekstowych, aby generować tekst udający ten, napisany przez człowieka, na podstawie wprowadzonego polecenia, czyli promptu. Jak działa? Proszę, oto wygenerowane zasady bezpiecznej pracy w sieci przez sztuczną inteligencję:
„Zachowanie bezpieczeństwa w internecie jest kluczowe dla ochrony prywatności i uniknięcia różnych zagrożeń online. Oto kilka podstawowych zasad, które mogą pomóc w zapewnieniu bezpiecznego korzystania z internetu:
- Silne hasła: Używaj trudnych do odgadnięcia haseł, które zawierają kombinację liter, cyfr i znaków specjalnych. Unikaj łatwych do zgadnięcia haseł, takich jak imiona czy daty urodzenia.
- Unikaj podawania prywatnych informacji: Ostrzegaj dzieci i młodzież przed udostępnianiem prywatnych informacji online, takich jak adres zamieszkania, numer telefonu czy dane szkolne.
- Oprogramowanie antywirusowe i anty-malware: Zainstaluj i regularnie aktualizuj oprogramowanie antywirusowe oraz anty-malware, aby chronić swój komputer przed złośliwym oprogramowaniem.
- Aktualizacje oprogramowania: Regularnie aktualizuj system operacyjny, przeglądarkę internetową oraz inne aplikacje, aby korzystać z najnowszych zabezpieczeń.
- Ostrożność w klikaniu: Unikaj klikania w podejrzane linki lub pobierania plików z nieznanych źródeł. To może pomóc w uniknięciu zainfekowania komputera złośliwym oprogramowaniem.
- Korzystaj z bezpiecznej sieci: Unikaj korzystania z publicznych sieci Wi-Fi do przesyłania poufnych informacji, a jeśli to konieczne, używaj VPN (Virtual Private Network) w celu zabezpieczenia połączenia.
- Uważaj na phishing: Bądź ostrożny wobec podejrzanych wiadomości e-mail, które mogą być próbą phishingu. Nie otwieraj linków ani nie pobieraj załączników z nieznanych źródeł.
- Korzystaj z prywatnych ustawień przeglądarki: Dostosuj ustawienia prywatności w przeglądarce internetowej, aby kontrolować, które informacje są gromadzone o tobie podczas przeglądania stron internetowych.
- Monitoruj aktywność online dzieci: Jeśli masz dzieci, monitoruj ich aktywność online, ustawiaj ograniczenia dostępu do niektórych treści i ucz je zasad bezpiecznego korzystania z internetu.
- Bądź świadomy cyberprzemocy: Informuj się na temat cyberprzemocy i przemocy online, zarówno jeśli chodzi o dzieci, jak i dorosłych. W razie potrzeby zgłaszaj przypadki nadużyć. (ChatGPT can make mistakes. Consider checking important information)”
Niesamowite… Okazuje się, że uczniowie starszych klas chatGPT już dobrze znają, ważne aby wiedzieli jak z niego mądrze korzystać. Potencjał, który w nim tkwi może wspomagać naszą naukę, nie powinien nas od nauki wyręczać.
Edyta Borkowska-Zub
Przemysław Stecewicz
